Παρουσίαση: Ιστορικό εξελίξεων στην ελληνική οικονομία

Στα πλαίσια των δύσκολων συγκυριών, φροντίζουμε για την καλύτερη δυνατή ενημέρωση σας, παράλληλα με την παροχή κάθε δυνατών διευκολύνσεων – συμβουλών αλλά και πρακτικών δράσεων, στα πλαίσια των συνεργασιών μας.

Η ενημέρωση είναι ίσως το σημαντικότερο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε τέτοιες εποχές.

Στα πλαίσια αυτά σας κοινοποιούμε μια παρουσίαση μεγεθών και εκτιμήσεις προοπτικών για την ελληνική οικονομία.

Ως προς τα μελλούμενα, παρότι θα θέλαμε να “δαγκώσουμε τη γλώσσα μας”, φρονούμε ότι η πιθανότητα εθνικών εκλογών αυξάνεται με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Η ελληνική οικονομία είναι σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις σε ακόμα δυσχερέστερη καμπή. Κανείς εξάλλου από τους κρατούντες δεν ασχολείται με αυτές. Μάλλον σύνηθες φαινόμενο.

Προφανώς επιβάλλεται επαγρύπνηση, οργάνωση, τεταμένη προσοχή, διαμόρφωση εναλλακτικών σεναρίων, πλήρη αξιοποίηση πλεονεκτημάτων, επάνδρωση οικονομικών μονάδων των επιχειρήσεων, βελτίωση αδύναμων σημείων, ομαδική εργασία και περισυλλογή.

Με εκτίμηση,

Για την “Business Support Services”

Στάθης Λιακόπουλος

Ιστορικό εξελίξεων στην ελληνική οικονομία

Πολιτικό Πεδίο: Εξέλιξη

Τον Απρίλιο του 2010, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε ένα πακέτο διάσωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Από το Μάιο του 2010, τα κράτη- μέλη της Ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παρέχουν οικονομική στήριξη προς την Ελλάδα μέσω ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής στο πλαίσιο της απότομης επιδείνωσης των συνθηκών χρηματοδότησής της.

Ο στόχος αυτού του προγράμματος ήταν να υποστηρίξει τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αποκαταστήσει τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και να εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, θέτοντας έτσι τα θεμέλια για διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Το κύμα των επακόλουθων μέτρων λιτότητας που μετέφεραν τεράστια πίεση στους Έλληνες φορολογούμενους οδήγησε σε μια ριζική αναμόρφωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2014, η διαδικασία για την εκλογή νέου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας ξεκίνησε, και, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται από το ελληνικό Σύνταγμα, μετά την τρίτη αποτυχημένη ψηφοφορία στις 29 Δεκεμβρίου, προκηρύχθηκαν πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές για τις 25 Ιανουαρίου 2015. Αυτό αύξησε σημαντικά την πολιτική αβεβαιότητα, επίσης, ενόψει της προγραμματισμένης λήξης του προγράμματος στις 28 Φεβρουαρίου. Οι εκλογές είχαν αποτέλεσμα όπως γνωρίζουμε την επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Μετά από έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης και των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, η ελληνική κυβέρνηση επικουρούμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ζήτησε στις 18 Φεβρουαρίου του 2015 την επέκταση της Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης για την Ελλάδα.

Μετά τη συμφωνία του Eurogroup για την επέκταση του προγράμματος κατά τέσσερις μήνες, και τη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για την παρουσίαση μίας ολοκληρωμένης λίστας μεταρρυθμίσεων και την ολοκλήρωση των εθνικών κοινοβουλευτικών διαδικασιών, η παράταση οριστικοποιήθηκε με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στις 27 Φεβρουαρίου 2015. Η επέκταση επιτρέπει στις ελληνικές αρχές να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τις μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να οδηγήσουν σε επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης και το σχεδιασμό των επόμενων βημάτων.

Οικονομία: Ιστορικά στοιχεία και προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Τα μνημόνια που υπεγράφησαν από τις δύο τελευταίες κυβερνήσεις και τους δανειστές της χώρας έσωσαν την Ελλάδα από τη χρεοκοπία και κράτησαν τη χώρα εν ζωή κατά τη διάρκεια μιας περιόδου κατά την οποία δεν ήταν σε θέση να δανειστεί από τις αγορές. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ήταν μια τεράστια πτώση σε ποσοστό 25% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ένας αριθμός χωρίς προηγούμενο για μια χώρα εν καιρώ ειρήνης. Κατά τη διάρκεια αυτών των τεσσάρων ετών (2010 – 2013), το ποσοστό ανεργίας

αυξήθηκε στο 30%, εκ των οποίων το 50% είναι άτομα ηλικίας 18-35 ετών και κάθε οικονομική δραστηριότητα διακόπηκε.

Σύμφωνα με τη χειμερινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Νοέμβριος 2014), η οικονομία στης Ελλάδας άρχισε να αναπτύσσεται και πάλι στο δεύτερο τρίμηνο του 2014, καθώς η ιδιωτική κατανάλωση ενισχύθηκε και οι καθαρές εξαγωγές αυξήθηκαν. Αλλά η αβεβαιότητα σχετικά με την κατεύθυνση των πολιτικών εξελίξεων επηρεάζει την εμπιστοσύνη και μπορεί να βλάψει την ταχύτητα της ανάκαμψης.

Μετά από έξι χρόνια ύφεσης, τονίζεται στην έκθεση ότι η οικονομία της Ελλάδας επέστρεψε στην ανάπτυξη το 2014. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,4% σε ετήσια βάση κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2014 και κατά 1,6% σε ετήσια βάση κατά το τρίτο τρίμηνο, υποστηριζόμενο κυρίως από την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και την ισχυρή επίδοση των εξαγωγών, και ιδιαίτερα εξαιτίας του τουρισμού και της ναυτιλίας. Οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά το τρίτο τρίμηνο του 2014, για πρώτη φορά από το 2008. Η δυναμική της ανάπτυξης ήταν αρκετά σταθερή κατά το δεύτερο μισό του 2014, αν και οι πρόωρες εκλογές έχουν επηρεάσει την εμπιστοσύνη και τις επενδύσεις.

Μετά την ενίσχυση, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος υποχώρησε στο 98,9 το Δεκέμβριο, το χαμηλότερο σημείο του από τον Απρίλιο. Η ανάπτυξη το 2014 είχε εκτιμηθεί ότι θα ανέλθει σε ποσοστό 1,0% σε ετήσια βάση σε πραγματικούς όρους, αλλά η αβεβαιότητα αναμένεται να επηρεάσει την ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του 2015.

Η πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει συνταχθεί με βάση την πλήρη εφαρμογή των δεσμεύσεων του προγράμματος. Σε αυτή τη βάση, η ιδιωτική κατανάλωση θα πρέπει να επωφεληθεί από την απότομη πτώση των τιμών του πετρελαίου και τις βελτιώσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Η αύξηση των εξαγωγών αναμενόταν να συνεχιστεί το 2015, λόγω και της υποτίμησης του ευρώ, λόγω της αύξησης της ανταγωνιστικότητας, και των συνεχών βελτιώσεων στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι επενδύσεις αναμενόταν να αυξηθούν σημαντικά με την παραδοχή ότι το πολιτικό περιβάλλον θα σταθεροποιηθεί. Συνολικά, το πραγματικό ΑΕΠ αναμενόταν να αυξηθεί κατά 2,5% το 2015.

Το 2016, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπονταν να ανέλθει στο 3,6%, καθώς οι επενδύσεις αναμένεται να επιταχυνθούν, στη βάση ότι οι συμφωνηθείσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα έχουν υλοποιηθεί. Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας προβλέπεται να μειωθεί στο 2,0% του ΑΕΠ το 2014 και 1,5% το 2015, πριν μειωθεί σε 0,9% το 2016. Η βασική παραδοχή είναι ότι το εξωτερικό εμπόριο θα αναπτύσσεται με βιώσιμο τρόπο, ενισχυμένο από τη συνέχιση των διαρθρωτικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων.

Αφού κορυφώθηκε το 2013, η ανεργία άρχισε να μειώνεται το 2014 και αναμένεται να μειωθεί στο 26,6% (26,0%, εποχικά διορθωμένα στοιχεία), ως αποτέλεσμα της δημιουργίας περίπου 100.000 νέων θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η αλήθεια είναι προ των πρόσφατων ανατροπών στην ελληνική πολιτική σκηνή, είναι ότι το ποσοστό ανεργίας θα μειωθεί στο 25,0% το 2015 και 22,0% το 2016, ως αποτέλεσμα της συνεχούς ανάπτυξης και της επιτυχίας των προγραμμάτων απασχόλησης. Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών του καταναλωτή μειώθηκε κατά 1,4% το 2014, αντανακλώντας την πτώση των τιμών του πετρελαίου, τη μείωση του κόστους εργασίας, καθώς και το υγιές περιβάλλον ανταγωνισμού στους τομείς του λιανικού εμπορίου, της υγείας και της ενέργειας.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει σε αρνητικό έδαφος το 2015, λόγω της συνεχιζόμενης εσωτερικής προσαρμογής και των χαμηλών διεθνών τιμών του πετρελαίου, ενώ θα έχει θετικό πρόσημο το 2016 καθώς η ανάκαμψη θα συνεχίζεται.

Εντούτοις, στην παρούσα συγκυρία η ανάκαμψη παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη, λόγω της αβεβαιότητας που συνδέεται με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης για τη νέα συμφωνία χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας και τις πιέσεις ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και την πραγματική οικονομία. Ένα επτάμηνο κατ’ ελάχιστο έχει χαθεί, πάνω σε μια διαδικασία ανάκαμψης.

Δημόσια Οικονομικά: Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Σύμφωνα με τη χειμερινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συνολική δημοσιονομική προοπτική στην Ελλάδα συνεχίζει να ενισχύεται. Η δημοσιονομική προσαρμογή που επιτεύχθηκε τα τελευταία χρόνια έχει βελτιώσει σημαντικά το δημοσιονομικό έλλειμμα. Το 2014, εκτιμάται ένα πρωτογενές πλεόνασμα σε ποσοστό 1,7% του ΑΕΠ, με βάση τα μηνιαία στοιχεία μέχρι το Νοέμβριο του 2014. Με βάσει όμως μη επιβεβαιωμένες πρόσφατες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών τελικά θα διαμορφωθεί στο 0,4%. Το έλλειμμα – μη επηρεαζόμενο πλέον από τις μεγάλες εφάπαξ επιπτώσεις της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών που καταγράφηκαν το 2012 και κυρίως το 2013 – αναμένεται να μειωθεί στο 2,5% του ΑΕΠ το 2014.

Σε σύγκριση με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το δημοσιονομικό ισοζύγιο της κυβέρνησης αναμένεται να είναι κάπως ασθενέστερο το 2014, αλλά ισχυρότερο το 2015, καθώς τα κέρδη από τις συμμετοχές της εθνικής κεντρικής τράπεζας σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου το 2014 (περίπου 1,0% του ΑΕΠ) αναμένονται να καταγραφούν το 2015. Οι προβλέψεις για το 2015 και το 2016 υποθέτουν ότι η Ελλάδα θα πετύχει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος του προγράμματος, ενώ το οικονομικό περιβάλλον θα βελτιώνεται και η δημοσιονομική προσαρμογή θα συνεχίζεται.

Για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και την ολοκλήρωση της πέμπτης αναθεώρησης, πρέπει να ληφθούν μέτρα επιπλέον εκείνων που προβλέπονται στον προϋπολογισμό που εγκρίθηκε για το 2015. Εάν επιτευχθούν οι στόχοι,  το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται πλεονασματικό κατά 1,1% του ΑΕΠ το 2015 και 1,6% το 2016.

Ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να σταθεροποιηθεί το 2014, πριν μειωθεί σημαντικά το 2015 και το 2016, καθώς το πρωτογενές πλεόνασμα θα συνεχίζει να βελτιώνεται και η οικονομία να αυξάνεται με σταθερό ρυθμό. Ειδικότερα, το δημόσιο χρέος αναμένεται να διαμορφωθεί στο 176,3% του ΑΕΠ το 2014, στο 170,2% του ΑΕΠ το 2015, και στο 159,2% του ΑΕΠ, το 2016. Ταυτόχρονα, προβλέπεται σταδιακή αποκλιμάκωση της ανεργίας στο 22% για το 2016.

Τα ευνοϊκά επιτόκια μαζί με το χρονοδιάγραμμα των πληρωμών για τα δάνεια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) θα βοηθήσουν να κρατηθεί το επιτοκιακό κόστος σε χαμηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρά το υψηλό δημόσιο χρέος. Οι κίνδυνοι για τα δημοσιονομικά αποτελέσματα σχετίζονται με την προσωρινή επιδείνωση των φορολογικών εσόδων περίπου στα τέλη του έτους αντανακλώντας την αβεβαιότητα σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων του προϋπολογισμού ή από μια ισχυρότερη επιβράδυνση της οικονομίας. Η αναμενόμενη νέα ρύθμιση αδρανοποιεί την εισπρακτική δραστηριότητα.

Εθνική προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός αναπτυξιακού σχεδίου για την ελληνική οικονομία και την ευημερία της κοινωνίας, μέσω της συμφωνίας σε ένα μακρόπνοο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής για την αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και την υιοθέτηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την αναβάθμιση της λειτουργίας των θεσμών και αγορών. Οι άξονες του πλαισίου αυτού θα πρέπει να αφορούν σε ολοκληρωμένες στρατηγικές για την τόνωση των εξαγωγών και την προσέλκυση επενδύσεων, στο ιδιαίτερα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, της δικαιοσύνης και των ελεγκτικών και φορολογικών μηχανισμών, αλλά και στη βέλτιστη αξιοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

GoingforGrowth: Προτεραιότητες για το 2015

Στο πλαίσιο των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, ο ΟΟΣΑ, στην έκθεση “Going for Growth 2015”, συνιστά για την ελληνική οικονομία μεταρρυθμίσεις σε 5 άξονες:

• Υιοθέτηση ενεργών πολιτικών για την εργασία και την κοινωνική προστασία. Προτείνεται:
  • Η ενίσχυση και αξιολόγηση των ενεργητικών προγραμμάτων απασχόλησης.
  • Η ταχεία αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ.
  • Η εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος κατώτατου εισοδήματος, και η ευρεία καθιέρωση ενός προγράμματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
• Άρση των θεσμικών εμποδίων και ενίσχυση του ανταγωνισμού. Προτείνεται:
  • Ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, η αντιμετώπιση της διαφθοράς και η άρση των εμποδίων για την επιχειρηματικότητα (μείωση διοικητικών βαρών, απλοποίηση διαδικασιών).
  • Το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων.
  • Η συνέχιση των αποκρατικοποιήσεων.
• Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος. Προτείνεται:
  • Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων και του προσωπικού.
  • Η παροχή αυτονομίας στα σχολεία και τα ιδρύματα.
  • Η σύνδεση της εκπαίδευσης με την πραγματική οικονομία με στόχο την ενίσχυση της παραγωγικότητας.
• Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση. Προτείνεται:
  • Η υιοθέτηση ενός ενιαίου συστήματος αξιολόγησης των επιδόσεων του προσωπικού, που θα βασίζεται σε σαφή ατομικά κριτήρια.
  • Η περαιτέρω ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
• Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος. Προτείνεται:
  • Η βελτίωση της αποδοτικότητας των φοροεισπρακτικών μηχανισμών και των ελέγχων.
  • Η επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών.

Οικονομικό Περιβάλλον: Πρόσφατα Ευρήματα και Εκθέσεις

Τα βασικά χαρακτηριστικά του οικονομικού περιβάλλοντος που αναδεικνύονται από τις πρόσφατες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ είναι τα ακόλουθα:

• Η ελαφρά επιβράδυνση της αποπληθωριστικής διαδικασίας τον Φεβρουάριο σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2015. Ο αποπληθωρισμός στην Ελλάδα, ωστόσο, διατηρείται για περισσότερο χρόνο και σε μεγαλύτερη κλίμακα σε σύγκριση με την Ευρωζώνη. Πιο αναλυτικά, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -2,2% τον Φεβρουάριο του 2015, από -2,8% τον Ιανουάριο του 2015. Ο αρνητικός πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο -0,3% τον Φεβρουάριο του 2015, από -0,6% τον Ιανουάριο του 2015.

Επίσης, ο δομικός πληθωρισμός με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (που δεν επηρεάζεται από τις αυξομειώσεις στις τιμές των καυσίμων και των φρέσκων φρούτων και λαχανικών) διαμορφώθηκε στο -0,5% τον Φεβρουάριο του 2015, από -0,8% τον Ιανουάριο του 2015. Η θετική επίδραση στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών από την πτώση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και της βενζίνης, αντισταθμίσθηκε μερικώς από τις ανατιμήσεις που σημειώθηκαν σε άλλες βασικές κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται η αύξηση, σε ετήσια βάση, τον Φεβρουάριο του 2015 στα νωπά λαχανικά (25,9%), στο ελαιόλαδο (8,2%), στον ηλεκτρισμό (4,9%) και στον κλάδο των μεταφορών (10,6%). Αντίθετα, στο δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2015, οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 49,4%, ανακουφίζοντας τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, ενισχύοντας έτσι την ιδιωτική κατανάλωση.

Ωστόσο, όσο οι υπόλοιπες συνιστώσες της ενεργούς ζήτησης, και κυρίως οι επενδύσεις στην Ελλάδα παραμένουν αναιμικές, ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε αρνητικό έδαφος για αρκετό χρονικό διάστημα. Εκτιμάται, ότι θα εισέλθει σταδιακά σε θετικό επίπεδο από τον Σεπτέμβριο 2015.

• Η ελαφρά κάμψη του αριθμού των ανέργων – που μειώθηκαν κατά 5,8% σε ετήσια βάση τον Δεκέμβριο του 2014, ή κατά 76,1 χιλ. άτομα, αποτελεί θετική εξέλιξη αλλά σε καμία περίπτωση δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας και την αντιμετώπιση της κοινωνικής διάστασης του ζητήματος. Πρόκειται πάντως, για σημαντική βελτίωση, έναντι της μεγάλης αύξησης του αριθμού των ανέργων των προηγούμενων ετών, και ιδιαίτερα της διετίας 2011 – 2012. Ως εκ τούτου, το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 26,0% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2014 (εποχικά διορθωμένα στοιχεία), από 27,3% τον Δεκέμβριο του 2013 και 26,4% στο τέλος του 2012.

Σε μηνιαία βάση, ωστόσο, τα στοιχεία του Δεκεμβρίου του 2014 αποκαλύπτουν ένα βαθμό ακαμψίας, καθώς ο αριθμός των ανέργων παρέμεινε περίπου στο επίπεδο του προηγούμενου μήνα. Η κάμψη που παρατηρείται στο ποσοστό ανεργίας αφορά σε μεγαλύτερο βαθμό τη λεγόμενη κυκλική ανεργία, που είναι ευαίσθητη στις μεταβολές του πραγματικού ΑΕΠ. Πράγματι, από την ανάλυση σε τριμηνιαία βάση, προκύπτει ότι η αύξηση της απασχόλησης, αλλά και η μείωση του αριθμού των ανέργων ξεκίνησε από το δεύτερο τρίμηνο του 2014, τρίμηνο δηλαδή, στο οποίο καταγράφηκε και αύξηση του ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ.

Ειδικότερα, στο τελευταίο τρίμηνο του 2014 σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης κατά 1,6% σε ετήσια βάση, μείωση του αριθμού ανέργων κατά 6,8% και αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,2% αντίστοιχα. Η αύξηση της απασχόλησης ήταν τόσο το αποτέλεσμα της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας όσο και της εφαρμογής προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης. Ο αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε για τρίτο κατά σειρά μήνα κατά 0,7% σε μηνιαία βάση τον Δεκέμβριο του 2014 (εποχικά

διορθωμένα στοιχεία), αν και σε ετήσια βάση σημειώθηκε αύξηση κατά 0,5%. Συνολικά το 2014 σημειώθηκε αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων κατά 0,6%, για πρώτη φορά από το 2008, μετά τη σημαντική πτώση που παρατηρήθηκε τη διετία 2011 – 2012.

Σε υψηλό ποσοστό παραμένει η ανεργία των νέων που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 15-24 (Δεκέμβριος 2014: 51,2%), αλλά και 25-34 (Δεκέμβριος 2014: 35%), αν και εμφανίζει σαφή τάση αποκλιμάκωσης.

Η εκτιμώμενη περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας το 2015, οι θετικές προοπτικές για τον τουρισμό, σε συνδυασμό με τα μέτρα που θα υιοθετήσει η κυβέρνηση και στοχεύουν στην καταπολέμηση της ανεργίας, αναμένεται να έχουν θετική επίδραση και στην αγορά εργασίας.

Ειδικότερα, παρατηρείται έντονη εξομάλυνση των δυσμενών προβλέψεων για την πορεία της ανεργίας, σύμφωνα με τον δείκτη πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους επόμενους 12 μήνες που αφορούν τα νοικοκυριά και καταρτίζεται από το Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Ωστόσο, η αβεβαιότητα που προκύπτει το τελευταίο διάστημα όσον αφορά το πολιτικό σκηνικό, έχει ανακόψει την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας. Συνεπώς, αν δεν αποκατασταθεί το κλίμα εμπιστοσύνης, προκειμένου να γίνει επανεκκίνηση μεγάλων επενδυτικών έργων και άρα να αυξηθεί η απασχόληση, δεν αναμένεται μεγάλη πτώση του ποσοστού ανεργίας το 2015, πέρα δηλαδή του 22%.
Όσον αφορά στους Δείκτες Οικονομικού Κλίματος, σημειώθηκε σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος τον Φεβρουάριο του 2015, μετά την πτώση του Ιανουαρίου. Συγκεκριμένα, ο Γενικός Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) για την Ελλάδα, που καταρτίζεται από το  Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), ανήλθε τον Φεβρουάριο 2015 στις 98,2 μονάδες, έναντι 95,3 τον προηγούμενο μήνα. Πάντως επισημαίνεται ότι ο δείκτης διαμορφώθηκε στο υψηλό αυτό επίπεδο από στοιχεία που συγκεντρώθηκαν αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές και πριν τη συμφωνία με τους ευρωπαίους εταίρους. Η βελτίωση του κλίματος οικονομικής εμπιστοσύνης προήλθε πρωτίστως από την ισχυρή ανάκαμψη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ακολουθούμενη από τη σημαντική άνοδο των επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές και την οριακή βελτίωση στη βιομηχανία.

Όσον αφορά τις Λιανικές Πωλήσεις, ενθαρρυντικός ήταν ο βραδύτερος ρυθμός μείωσης του όγκου λιανικών πωλήσεων σε -0,4% το 2014, έναντι -8,1% το 2013. Επισημαίνεται ότι ο μέσος δείκτης των επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο αυξήθηκε σημαντικά στις 89,1 μονάδες το 2014, έναντι 70,2 το 2013 και 57,1 το 2012.

Οι μειώσεις των τιμών σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων και οι προωθητικές ενέργειες των επιχειρήσεων υποβοήθησαν ως ένα βαθμό την καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών και οδήγησαν στην ανάσχεση και βελτίωση του ρυθμού μείωσης του δείκτη των λιανικών πωλήσεων, σε σχέση με την έντονα πτωτική πορεία του 2013. Ο κλάδος του λιανικού εμπορίου αναμένεται να επηρεασθεί θετικά, μεταξύ άλλων, από τη νομοθεσία για την απελευθέρωση της αγοράς του λιανικού εμπορίου, η οποία προς το παρόν παραμένει υπό συζήτηση και βρίσκεται σε διαδικασία σχεδιασμού. Μια άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι το γεγονός ότι η τουριστική δραστηριότητα επιδρά σε πολλούς κλάδους της

οικονομίας, μεταξύ των οποίων και στον κλάδο του λιανικού εμπορίου μέσω της κατανάλωσης σε καταστήματα.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), οι διεθνείς αφίξεις θα αγγίξουν τα 25 εκατ. το 2015, αυξημένες κατά 1 εκατ. σε σχέση με το 2014, εξέλιξη που εκτιμάται ότι θα έχει έμμεσα ευνοϊκά αποτελέσματα και στις λιανικές πωλήσεις κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.

Όσον αφορά την Τραπεζική Χρηματοδότηση, ο ετήσιος ρυθμός μείωσης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα ελαφρώς επιβραδύνθηκε σε 2,9% τον Ιανουάριο του 2015 (€214,1 δισ.), έναντι υποχώρησης κατά 3,1% το Δεκέμβριο του 2014. Παρουσίασε επίσης, αισθητή βελτίωση συγκριτικά με τον Ιανουάριο του 2014 (-4,0%). Σημειώνεται ότι η συνολική χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα στη Ζώνη του Ευρώ βελτιώθηκε, αφού ο ρυθμός μείωσης περιορίσθηκε σε 0,1% τον Ιανουάριο του 2015, έναντι μείωσης κατά 0,5% τον Δεκέμβριο του 2014.

Αναφορικά με τις επιμέρους κατηγορίες δανείων, ο ρυθμός μείωσης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, σημείωσε αισθητή βελτίωση, καθώς μειώθηκε κατά 2,7% τον Ιανουάριο του 2015 (€96,8 δισ.), έναντι μείωσης 3,3% τον Δεκέμβριο του 2014 και ταυτόχρονα ήταν σημαντικά ενισχυμένος συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα (Ιανουάριος 2014: -5,3%).

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, η διεξαγωγή στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTROs), θα οδηγήσει σε μικρή αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, ιδίως προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις. Αναφορικά με τη χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά, ο ρυθμός μείωσης επιδεινώθηκε οριακά τον Ιανουάριο του 2015 (-3,0% ή €97,6 δισ.), έναντι του Δεκεμβρίου του 2014 (-2,9% ή €97,1 δισ.), αλλά ήταν βελτιωμένος σε σχέση με τον Ιανουάριο 2014
(-3,4%).

Τέλος, όσον αφορά τις Καταθέσεις, η αβεβαιότητα της προεκλογικής περιόδου, προκάλεσε σημαντική εκροή καταθέσεων τον Ιανουάριο του 2015 (€12,2 δισ. σε σχέση με το υπόλοιπο του Δεκεμβρίου του 2014). Κατά συνέπεια, το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων υποχώρησε σε €148,0 δισ. έναντι €160,3 δισ. τον Δεκέμβριο του 2014 και €161,0 δισ. τον Ιανουάριο του 2014.

Ειδικότερα, οι καταθέσεις των επιχειρήσεων διαμορφώθηκαν τον Ιανουάριο του 2015 σε €22,5 δισ. και μειώθηκαν κατά €8,8 δισ. σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών διαμορφώθηκαν τον Ιανουάριο του 2015 σε €125,5 δισ. μειωμένες κατά €3,4 δισ. σε σχέση με το υπόλοιπο του Δεκεμβρίου του 2014.